Sprong

Ik sta op een keerpunt. U begrijpt misschien wel wat ik bedoel. Denk niet dat het om een luxe keuze gaat, nee, het heeft weinig met de vrije wil te maken. De omstandigheden vragen om nieuwe uitdagingen, om het maar eens in correct trainersjargon te zeggen. En nog steeds zult u wellicht begrijpen wat ik bedoel. Maar heeft u wel eens de oplossing zomaar gratis aangeboden gekregen? Ik wel. Vanmorgen lag het antwoord in de bus: een briefje van Mr Banna, waarin hij me financiële voorspoed, geluk in het werk, ja zelfs de terugkeer van mijn geliefde belooft. En 100% resultaat, wat wil je nog meer? Hij heeft alle antwoorden! Ik sta voor een groot gat, waar ik in wil springen, en denk aan Alice die haar wonderland bezoekt. Maar ik durf niet, want ik weet niet wat er komt.

Met het briefje van Mr Banna in mijn broekzak bezoek ik het Storytelling event “Volg het witte konijn”, waar de kracht van verhalen de rode draad is. Geen antwoorden natuurlijk, maar, ach,  het lijkt me leuk en ik heb wel wat verhalen in mijn rugtas, dus met een mond vol tanden zal ik niet zitten. In de workshop die ik volg vertelt de trainer het verhaal van Theseus, die hindernissen moet nemen om zijn vader te vinden, waaronder het tillen van een rotsblok en het verslaan van een draak. Ze vertelt mooi. Ze geeft de opdracht ons eigen Theseusverhaal te vertellen. Ik spring heldhaftig de cirkel in en vertel over wat me bezig houdt. Kijk, zo’n rotsblok dat gaat nog wel, gewoon een keuze maken en wat kracht zetten. Maar die draak, tja, ik moet bekennen dat daar emoties bij komen kijken en dat wil je toch niet tussen als die onbekende mensen? Ik gooi er een beeld in om er een luchtig sausje overheen te gooien, maar dat beeld vertelt me op niet mis te verstane wijze dat ik meen wat ik zeg.  Oh,  dat is storytelling natuurlijk, dat je je bewust wordt van het echte verhaal! Ik hou het kort, straks vallen er nog tranen op mijn broekzak. Als ik weer zit ben ik in de war. Was ik maar naar Mr Banna gegaan. De deelnemers kijken me aan en de trainer zegt: “dank je wel”. Vannacht gedroomd dat ik op straat liep en een meisje aansprak, er stond een glazen wand tussen ons in en ze had een wit konijn in haar armen. Ze zei wat, maar ik verstond het niet, ze maakte een gebaar, maar ik begreep het niet en toen wenkte ze me, met een glimlach op haar gezicht. Heel lief. Het was Alice.

Vanmorgen voel ik me heel licht. De workshop is een rots. Ik sta nog steeds voor het gat. Mr Banna wenkt me, hij is een draak.“Vertel je verhaal!”, roep ik naar hem. Een perfect moment om te springen.

U weet vast wel wat ik bedoel.                                                                          

Dirigeren

Ik heb er genoeg van, ik kan niet langer doen of er niks aan de hand is, het is tijd voor mijn coming out: ik volg een cursus gebarentaal. Zo, dat is er uit. Toen ik dit aan een vriend vertelde, trok hij gekke gezichten en maakte idiote gebaren, waarmee de toon was gezet: gebarentaal is voor mensen die niet helemaal sporen. Ik had helemaal geen behoefte meer om over gebarentaal te vertellen, mijn verhaal mocht niet bestaan.

Onlangs zag ik zes jongens, op straat,  die elkaar iets te vertellen hadden. Eén vertelde blijkbaar een mooi verhaal, de anderen keken toe. Een ander reageerde met een eigen verhaal en weer keken de anderen toe. De geluidssmog van de stad was om hen heen, vrachtauto’s raasden voorbij, taxi’s toeterden, maar het deerde hen niet, ze stonden onder een dak van stilte en concentreerden zich op de verteller, een adembenemend gezicht. Hoe vaak kom je mensen tegen die zoveel  aandacht voor elkaar hebben? Zo moet het zijn, dacht ik, dit is wat we allemaal willen.  We hebben moeite om elkaars verhaal te laten bestaan en breken in zodra we kans zien, alleen om ons eigen verhaal te kunnen vertellen. Op de televisie is het normaal geworden om de ander te onderbreken, geprofessionaliseerde onbeschoftheid. We zijn er aan gewend geraakt en voelen de stress niet meer. Daarom is een workshop storytelling zo bevrijdend. De andere deelnemers luisteren echt, applaudisseren als het klaar is en stellen vragen. Je hebt het gevoel dat je verhaal mag bestaan. Verplichte kost voor iedereen die met communicatie werkt.
Die jongens, dat begreep u al, waren doof. Ik gun ze een beter imago en daar ga ik aan werken, net zo lang tot gebarentaal sexy is geworden. Ik stel voor om reclamespotjes te maken met schaars geklede dames die uitnodigende gebaren maken en de opgehitste kijker naar de site van het Nederlandse gebarencentrum lokken om er achter te komen wat ze bedoelen. Dat je een loser bent als je geen gebarentaal kent. En als iedereen het kan (verplicht vak op school, onderdeel van sollicitatieprocedures), dan allemaal naar de workshop storysigning. Wat een rust zal er op de wereld neerdalen, het is de eerste stap naar wereldvrede. Want bedenk: gebarentaal is de  dirigent van de communicatie.
Zo heeft iedereen zijn doel. Het mijne is ambitieus, dat geef ik toe en ik doe het dan ook stapje voor stapje, te beginnen met deze coming out. Was u geschokt? Verbaasd?
Misschien was u verveeld, misschien trok u gekke gezichten.
Dan heb ik nog een lange weg te gaan.

 

Held

Ik heb weer eens een beslissing genomen. Het gevolg van mijn beslissingen is meestal kwelling en tegenslag. Ik heb mijn grootste opdrachtgever vaarwel gezegd en met een gevoel van onoverwinnelijkheid ga ik naar bed, waar ik in slaap val als een dappere prins die zijn hart heeft gevolgd. “Ik kan het zelf wel!”, schreeuw ik tegen mijn overmoedige zelf, “ik ben toch iemand? Ik kan toch wat!” De reacties zijn strelend: moedig van je, je bent een kanjer.  Dan met een schok wakker worden uit de droom met van top tot teen loeiende sirenes  en weten: dit is een paniekaanval. Ik sta in de kamer, gevlucht uit het prinselijk bed. De straatlantaarn werpt een bleek schijnsel op mijn versleten kamerjas en mijn kleurig gebreide sokken. Er is niets meer over van de zekerheid die ik voelde bij het opsturen van de brief, die mij van de ketens der onrechtvaardigheid ging bevrijden. Daar sta ik dan: de held op sokken op zoek naar verlichting. Schrijven, denk ik, ik moet het opschrijven, dan krijgt het een plek. En ik schrijf alles op en het helpt, wat zeg ik? Pure loutering vind er plaats. Dat ik daar niet eerder aan gedacht heb! Stap 8! Ik zit gewoon in stap 8, waar de held geconfronteerd wordt met zijn diepste angsten, je moet er doorheen, nog maar vier stappen te gaan om als held binnengehaald te worden en de gemeenschap te verrijken met mijn zinderende talent! En zie, daar staat de held zelfopofferend naar het slagveld te staren,  de zon beschijnt zijn getaande technicolorgezicht, waarin staalblauwe ogen onverschrokken naar de horizon turen, zijn maliënkolder spuwt zilver en gouden lichtflitsen, beschermd hem tegen de pijlen van de harde werkelijkheid. Monsters en draken, kwijlende wolven, alles kan hij aan. Het leven is een verhaal dat je zelf moet schrijven en dat ga ik doen! Wat zei Mieke Bouma ook al weer: “De reis van de held helpt ons realiseren wat we ten diepste willen en wijst ons de weg naar een zinvolle bestemming”. Ik ga mijn vinger in een dijk stoppen! Die roman? Die komt er!  Dames en heren, hier staat hij: de eerste acteur met oorapparaten in een soap!

Ik kijk naar beneden en zie mijn witte benen realiteit. Die benen gaan hun eigen weg. Ik mag me dan Guust Flater voelen: niemand kan mijn leven bepalen, niemand weet wat mijn opdracht is. Ja, ik ben een held op sokken, maar wel in mijn eigen verhaal.

Deze column heb ik in het Compagnietheater voorgelezen bij de presentatie van het boek De held in je eigen verhaal van Mieke Bouma. Zij schreef ook Storytelling in 12 stappen. Zie:

http://www.storytellingin12stappen.nl/