dinsdag 1 oktober 2013

Erosie

Wij schrijven onze eigen geschiedenis. Soms komt dat verhaal in een ander daglicht te staan.
Mijn vader was huisarts in een klein stadje, overal voorzitter van en vol troostende woorden voor patiënten die in moeilijkheden zaten. Een belangrijk deel van de bewoners ging op zondag twee keer naar de kerk, hij was niet religieus, u begrijpt: de roddels vlogen als kraaien boven het maaiveld.
Onlangs had ik een reünie met een vriendin die ik veertig jaar niet had gezien. Dan merk je al gauw dat herinneringen aan creatieve erosie doen. Tijdens het nagerecht zegt ze ineens: “zeg Bert, jouw vader had een vriendin en daar had hij een zoon bij. Zie je die jongen wel eens?” Ik staar haar vijf seconden aan, verbluft door de zekerheid waarmee ze het zegt en barst in lachen uit.
Mijn vader, moet u weten,  was een rustige man, een rots in roerige tijden, die zich niet het hoofd op hol liet brengen. Dat is een prettige zekerheid in de woelige zee van mijn herinneringen.
Wij denken vaak de waarheid te weten al hebben we niet alle informatie, want het is zo fijn om iets met zekerheid te kunnen zeggen: die vage kennis is weer terug bij zijn vrouw, suiker is vergif, heavy metal is slecht voor de ziel. Niks mis met die zekerheden, zolang je ze niet gelooft. De zekerheid over die vage kennis, dat is het echte vergif, het is een roddel en daar kan een mens last van krijgen.
Wat mij verontrust is het feit dat ik die roddel niet ken. Vreemd genoeg blijkt bij  navraag niemand, die in die tijd in het stadje woonde, iets van de roddel af te weten. Die vriendin wist het zeker, haar moeder heeft het haar verteld en dat is geen roddeltante. Gelukkig kon ze het haar moeder vragen en wat blijkt? Haar moeder heeft nog nooit van die roddel gehoord…
“Wat in de herinnering wordt opgeslagen, is geen exacte replica van de werkelijkheid, maar een herschepping ervan.” ( De onzichtbare Gorilla, Christopher Chabris & Daniel Simons)
Natuurlijk waren er roddels, maar deze niet. Dit verhaal is in de loop der tijd ontstaan in het hoofd van die vriendin, de oorsprong is vergeten. Het is waarschijnlijk een andere vader, die een losbandig leven leidde en zich daar niet voor schaamde en zij vond dat wel spannend en bovendien vond ze mijn vader aardig, zoiets. 
De onzichtbare Gorilla: “Het lijkt erop dat ons geheugensysteem ons graag in het centrum van de activiteit plaatst”. Ik sta in het centrum van mijn eigen geschiedenis en kijk naar mijn vader. Als ik maar hard genoeg aan mijn vermeende halfbroer denk, schrijf ik zo een andere geschiedenis.
Niet verder vertellen, hoor, daar komen roddels van.